فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ارزیابی تأثیرات اجتماعی انتقال مسیر ویژه اتوبوس‌های تندرو (BRT) در خیابان مولوی
زهرا خستومعاونت حمل‌ونقل و ترافیک منطقۀ 12 شهرداری تهران با هدف افزایش ایمنی خیابان مولوی و سامان‌دهی حمل‌ونقل عمومی، طرح انتقال خط BRT مولوي از ضلع جنوب به وسط خيابان را ارائه داده است. این مقاله می‌کوشد تا ضمن بررسی نیازها، وضعیت و دیدگاه‌های ذی‌نفعان خیابان مولوی، پیامدهای اج چکیده کاملمعاونت حمل‌ونقل و ترافیک منطقۀ 12 شهرداری تهران با هدف افزایش ایمنی خیابان مولوی و سامان‌دهی حمل‌ونقل عمومی، طرح انتقال خط BRT مولوي از ضلع جنوب به وسط خيابان را ارائه داده است. این مقاله می‌کوشد تا ضمن بررسی نیازها، وضعیت و دیدگاه‌های ذی‌نفعان خیابان مولوی، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی انتقال این خط را بر زیست اجتماعی خیابان مولوی بررسی کند. روش‌شناسی اصلی این پژوهش بر اساس رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی و با استفاده از فن مصاحبۀ عمیق و فوکوس گروپ انجام گرفته است. در این راستا با تکیه بر چارچوب نظری زیست‌پذیری برخی از مفاهیم چون پایداری، حمل‌ونقل پایدار، کیفیت زندگی و ایمنی در نظر گرفته شده است. یافته‌ها بیانگر این است که انتقال خط BRT مولوی می‌تواند ایمنی خیابان را افزایش دهد؛ اما در عین حال تحقق این امر نیازمند همکاری بالای سازمانی پلیس راهور در این خیابان است. از سوی دیگر هرچند دوطرفه شدن خیابان نیز بخشی از مطالبات اجتماعی و اقتصادی کسبه و ساکنان این خیابان و محلات هرندی و تختی را تأمین می‌کند، می‌تواند میزان تقاضا برای تردد و ترافیک را در خیابان مولوی افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزيابي تأثيرات اجتماعي و فرهنگي ناشي از احداث بازار روز محله هليکوپترسازي شهر کرج
برزو مروتمقاله حاضر برگرفته از پژوهش «تأثيرات اجتماعي و فرهنگي ناشي از احداث بازار روز منطقه 7 در شهر کرج» بوده که در سال 1399 به انجام رسيده است. مهمترين هدف مطالعة حاضر، تلاش در جهت انطباق و همراستايي پروژه طراحي‌شده و زمينة اجتماعي و فرهنگي پيرامون آن با يکديگر و ارتقاي تعامل چکیده کاملمقاله حاضر برگرفته از پژوهش «تأثيرات اجتماعي و فرهنگي ناشي از احداث بازار روز منطقه 7 در شهر کرج» بوده که در سال 1399 به انجام رسيده است. مهمترين هدف مطالعة حاضر، تلاش در جهت انطباق و همراستايي پروژه طراحي‌شده و زمينة اجتماعي و فرهنگي پيرامون آن با يکديگر و ارتقاي تعامل و رابطة کارآمد آنها است. با توجه به اينکه طراحي و احداث بازار روز داراي آثار و پيامدهاي مثبت و منفي است، به گونه‌اي که از يکسو راه‌اندازي و بهره‌برداري از آن مي‌تواند مشکلات و گرفتاري‌هايي را براي همسايگان و ساکنان همجوار پروژه ايجاد نمايد و از سوي ديگر کسب منافع اقتصادي، توجه به عدالت اجتماعي و كاهش ترددهاي درون‌شهري را به ارمغان آورد، ضرورت پژوهش درباره تأثيرات و پيامدهاي اجتماعي و فرهنگي را بيش از پيش آشكار مي‌سازد. روش تحقيق مطالعه حاضر تلفيقي از مطالعه کمي (پيمايش و مطالعات کتابخانه‌اي) و کيفي (مشاهده ميداني و مصاحبه عميق) است. از روش‌هاي کيفي به منظور مطالعات اکتشافي و از روش‌هاي کمي براي تدقيق يافته‌هاي اين مطالعات استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر اين است که مهمترين تأثيرات بنا به اندازه و دامنة تأثيرات، گستره، تعداد و ترکيب آنها به ترتيب مربوط به: 1-تغييرات جمعيتي 2- ارزيابي تصور افراد درباره سلامت و امنيت عمومي (ترافيک و آلودگي) 3- اختلال در زندگي روزمره 4- ارزيابي تغيير در تمرکز تجاري اجتماع 5 -تأثير بر کسب و کار و اشتغال 6- ارزيابي شکل‌گيري نگرش‌ها درباره پروژه 7- ارزيابي فعاليت گروه ذي‌نفع 8- خريد و فروش املاک و زمين است. در پايان به تدوين نظام مراقبت هوشمند براي کاستن از تأثيرات منفي ناشي از طراحي و احداث بازار روز و راه‌کارهايي براي تقويت تأثيرات مثبت پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - ارزيابي تأثيرات اجتماعي و فرهنگي احداث مجموعة ورزشي مرودشت منطقة 7 شهرداري تهران
خليل ميرزايي مرجان پاکدامن فرزاد عباسي ندا عظیمیپروژة حاضر با هدف پاسخگويي به نيازهاي اهالي محلة قصر- حشمتيه در زمينه امکانات ورزشي اجرا شده است. از مهمترين اهداف اجراي اين طرح، توانمندسازي و آگاه‌سازي مستقيم و غير مستقيم اهالي با مسائل بهداشتي، دسترسي به امکانات ورزشي، ايجاد فضاي عمومي و افزايش تعاملات اجتماعي در اي چکیده کاملپروژة حاضر با هدف پاسخگويي به نيازهاي اهالي محلة قصر- حشمتيه در زمينه امکانات ورزشي اجرا شده است. از مهمترين اهداف اجراي اين طرح، توانمندسازي و آگاه‌سازي مستقيم و غير مستقيم اهالي با مسائل بهداشتي، دسترسي به امکانات ورزشي، ايجاد فضاي عمومي و افزايش تعاملات اجتماعي در اين مکان، افزايش حس امنيت و سلامت در ساکنان محلة قصر- حشمتيه به واسطة وجود محلي امن براي ورزش، افزايش سلامت جسماني ساکنان به دليل دسترسي آسان‌تر نسبت به گذشته به امکانات و وسايل ورزشي، افزايش مراجعات از ساير نقاط منطقه براي استفاده از امکانات مجموعه و ايجاد تعاملات جديد و... است. نوع مطالعه در اين پژوهش از نظر مسير، توصيفي و از نظر هدف، كاربردي است. روش مورد استفاده براي گردآوري اطلاعات نيز ميداني و اسنادي بوده است. البته بايد اشاره كرد كه پژوهش حاضر را مي‌توان در شمار پژوهش‌هايي قرار داد كه با عنوان ارزيابي مطرح شده‌اند. تأثيرات ساخت مجموعه ورزشي مرودشت واقع در منطقة 7 شهرداري تهران منجر به پيامدهاي مثبت و منفي مي‌شود. پيامدهاي مثبت عبارتند از: افزايش ارتباطات اجتماعي، سرماية اجتماعي، امنيت بانوان، سلامت، مشارکت در فعاليت‌هاي ورزشي، کاهش اعتياد، تغيير سبک زندگي، اشتغال‌زايي، ايجاد مشاغل جديد، کسب درآمد براي شهرداري و کاهش سر و صداي نوجوانان و جوانان و پيامدهاي منفي نيز عبارتند از: آلودگي‌هاي محيط‌زيستي، افزايش ترافيک، کمبود جاي پارک خودرو و شلوغي و ازدحام در محله. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - ارزيابي تأثيرات اجتماعي (اتا): مروري بر روش اتا در مالزي (ترجمه)
محمد مجاهد حسن علی حاتمیارزيابي تأثيرات اجتماعي (اتا) اساساً گزارشي مستقل يا زيرمجموعه‌اي از ارزيابي تأثيرات محيط‌زيستي است و از آن به عنوان علوم اجتماعي مورد نياز در ايجاد يک پايگاه دانش براي ارزيابي نظام مند پيش از تأثيرات، درباره کيفيت زندگي روزمره افراد و اجتماعاتي که تحت تأثير يک پروژه، ط چکیده کاملارزيابي تأثيرات اجتماعي (اتا) اساساً گزارشي مستقل يا زيرمجموعه‌اي از ارزيابي تأثيرات محيط‌زيستي است و از آن به عنوان علوم اجتماعي مورد نياز در ايجاد يک پايگاه دانش براي ارزيابي نظام مند پيش از تأثيرات، درباره کيفيت زندگي روزمره افراد و اجتماعاتي که تحت تأثير يک پروژه، طرح يا تغيير سياست پيشنهادي قرار دارند، ياد شده است. اتا، بستري براي گروه‌هاي مختلف و افراد جامعه است تا نياز و نگراني خود را بيان کنند. اتا به «تأثيرات مردمي1» که در جريان اقدامات توسعه‌اي صورت مي‌پذيرند، گفته مي‌شود. ارزيابي تأثيرات اجتماعي بر بعد انساني محيط‌ها متمرکز است و به دنبال شناسايي تأثيرات بر افراد برنده و بازنده است. مقررات جديدي در ژانويه 2017 در روش اتاي مالزي اعمال شده است. بنابراين هدف اين مقاله، بررسي قانون و رويه جديد اجراي ارزيابي تأثيرات اجتماعي در مالزي است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - راهبردهاي سرمايه‌گذاري اجتماعي شرکتي در کمک به توسعة جامعة محلي (ترجمه)
فرانک ونکلي ايليا گولاکوف جاس آرتس شهربانو ناصرارزيابي تأثيرات اجتماعي(1) به عنوان يکي از روش‌هاي خوب بايد منجر به بهبود نتايج توسعة جامعة محلي شود. با اين حال مزاياي اجتماعي‌اي که ادعا مي‌شود از پروژه‌ها نشأت مي‌گيرد، اغلب به اندازه اثرات نامطلوب پروژه براي جوامع تحت تأثير، مشهود نيست. توجه به موضوعات اجتماعي در پر چکیده کاملارزيابي تأثيرات اجتماعي(1) به عنوان يکي از روش‌هاي خوب بايد منجر به بهبود نتايج توسعة جامعة محلي شود. با اين حال مزاياي اجتماعي‌اي که ادعا مي‌شود از پروژه‌ها نشأت مي‌گيرد، اغلب به اندازه اثرات نامطلوب پروژه براي جوامع تحت تأثير، مشهود نيست. توجه به موضوعات اجتماعي در پروژه‌ها هنوز ناکافي است. در نتيجه آنها اغلب در دستيابي به نتايج توسعة اجتماعي ناکام مي‌مانند. در اينجا با استفاده از يکي از پروژه‌هاي مهم گازي در روسيه، پروژه نورد استريم 2، پتانسيل ارزيابي تأثيرات محيط زيستي و اجتماعي (ESIA)(2) را براي افزايش اثربخشي سهم پروژه در توسعة جامعة محلي بررسي مي‌کنيم. همچنين مراحل اصلي فرآيند توسعه جامعه براي پروژة نورد استريم 2 را تجزيه و تحليل کرده، چگونگي بهره‌مندي آن از فرآيند ارزيابي تأثيرات اجتماعي را بررسي مي‌کنيم و تأملي بر سهم بالقوه بيشتر ارزيابي تأثيرات اجتماعي (اتا) در توسعة جامعة محلي خواهيم داشت. در پايان اينگونه نتيجه مي‌گيريم که: هرچند اتا و توسعه جامعه محلي داراي ارتباط متقابل هستند، آنگونه که در حال حاضر اتا اجرايي مي‌شود، توانايي محدودي در کمک به نتايج توسعه جامعه محلي دارد. بنابراين براي تأثيرگذاري بيشتر آنها در نتايج توسعة اجتماعي، اصلاح چارچوب‌هاي اتا و سرمايه‌گذاري اجتماعي شرکتي ضروري است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تعاملات دوسويه ارزيابي تأثيرات اجتماعي و محيط زيستي گامي در جهت توسعه پايدار (گفتگو با «دکتر اسماعيل صالحي»)
زهرا خستو (خبرنگار)دکتر اسماعيل صالحي، دانش آموخته شهرسازي از دانشگاه تهران، مطالعات و پژوهش هاي بسياري در حوزه مديريت شهري و همچنين تاب آوري محيط زيست در کارنامة علمي خود دارد. وي عضو شوراي تحصيلات تکميلي دانشکدة محيط زيست از سال 1389 تا 1400 و مسئول کميتة تدوين برنامة راهبردي پنج ساله د چکیده کاملدکتر اسماعيل صالحي، دانش آموخته شهرسازي از دانشگاه تهران، مطالعات و پژوهش هاي بسياري در حوزه مديريت شهري و همچنين تاب آوري محيط زيست در کارنامة علمي خود دارد. وي عضو شوراي تحصيلات تکميلي دانشکدة محيط زيست از سال 1389 تا 1400 و مسئول کميتة تدوين برنامة راهبردي پنج ساله دانشکدة محيط زيست در سال 1389 بوده است. از اين رو گفت وگوي پيش رو با دکتر صالحي با محور تعامل سازنده ميان ارزيابي تأثيرات محيط زيستي و اجتماعي انجام شده است. در اين رابطه دکتر صالحي، يکي از مسائل تحقيقات محيط زيستي در ايران را ضعف توان اجرايي متوليان محيط زيست مي داند؛ در حالي که با جدي گرفتن برنامه هاي آمايش سرزميني ايران مي توان قدرت اجرايي متوليان محيط زيست را در حفاظت و نگهداري از منابع طبيعي توسعه داد. به علاوه او بر اين امر اشاره مي کند که جهت تقويت تعاملات دوسويه ارزيابي تأثيرات اجتماعي و محيط زيستي، نگاه سيستمي مي تواند به اثربخشي و کارآيي اقدامات توسعه اي در ايران ياري رساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - خلاصة کتاب ارزيابي تأثيرات اجتماعي پروژه هاي توسعه تجربياتي از هند و ديگر کشورهاي آسيايي
سيمين زماني (تهيه و تنظيم)کتاب ارزيابيِ تأثيرات اجتماعيِ پروژه‌هاي توسعه (تجربياتي از هند و ديگر کشورهاي آسيايي) توسط هري‌موهان مَتور ويراستاري‌شده و ميثم اهرابيان صدر آن را ترجمه کرده است. اين کتاب از مجموعه کتاب‌هايي است که دفتر مطالعات اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران بنا به‌ضرورت دسترسي به منا چکیده کاملکتاب ارزيابيِ تأثيرات اجتماعيِ پروژه‌هاي توسعه (تجربياتي از هند و ديگر کشورهاي آسيايي) توسط هري‌موهان مَتور ويراستاري‌شده و ميثم اهرابيان صدر آن را ترجمه کرده است. اين کتاب از مجموعه کتاب‌هايي است که دفتر مطالعات اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران بنا به‌ضرورت دسترسي به منابع و متون حوزه ارزيابي تأثيرات اجتماعي و خلأ اينگونه مطالعات در حوزه مطالعات شهري با همکاري نشر همشهري در سال 1399 به چاپ رسانده است. اين کتاب، چشم اندازي است به دغدغه‌ها و مسائل مرتبط با تأثيرات اجتماعي پروژه‌هاي توسعه در هند و ديگر کشورهاي آسيايي ازجمله بنگلادش، چين، لائوس، نپال، پاکستان و سريلانکا که مي‌تواند منبعي مفيد و ضروري براي ديگر حکومت‌ها، کارگزاران توسعه‌ي چندجانبه، سياست‌گذاران، برنامه‌ريزان توسعه، مجريان، محققان، مربيان، متخصصان محيط‌زيست، صاحب‌نظران علوم اجتماعي، مشاوران و فعالان دانشگاهي در ديگر نقاط جهان باشد. اين کتاب در سيزده فصل نگاشته شده که در 4 بخش (1) چهارچوب، (2) اتا؛ سياست و عمل در هند، (3) تجربه‌هايي در ديگر کشورهاي آسيايي و (4) کاهش آثار سوء اجتماعي دسته‌بندي‌شده است. فصل اولِ اين کتاب به مقدمه و تاريخچه ارزيابي تأثيرات اجتماعي پرداخته است. پرونده مقاله