نوشتار حاضر با ایجاد تمایز بین پروژه¬ها و طرح¬های شهری، بر این نکته تأکید دارد که طرح¬های شهری به دلیل فقدان مدل¬های ارزیابی عملکردِ تعریف¬¬شده و نیز دشواریِ ارزیابی عملکرد آنها در مقایسه با پروژه¬های شهری، کمتر و به سختی در معرض ارزیابی عملکرد واقعی قرار می¬گیرند. این چکیده کامل
نوشتار حاضر با ایجاد تمایز بین پروژه¬ها و طرح¬های شهری، بر این نکته تأکید دارد که طرح¬های شهری به دلیل فقدان مدل¬های ارزیابی عملکردِ تعریف¬¬شده و نیز دشواریِ ارزیابی عملکرد آنها در مقایسه با پروژه¬های شهری، کمتر و به سختی در معرض ارزیابی عملکرد واقعی قرار می¬گیرند. این در حالی است که بسیاری از این طرح¬ها به شدت نیازمند بررسی، مطالعه و ارزیابی دقیق¬اند. بر همین اساس در مطالعۀ حاضر سعی کرده¬ایم تا با الهام از رویکردهای نظری موجود و نیز بهره¬گیری از نتایج پژوهش¬های انجام¬گرفته در این حوزه، الگویی نظری - روشی برای ارزیابی و بهبود عملکرد طرح¬های شهری ارائه دهیم. مدل پیشنهادی ما در بعد نظری، عملکرد طرح¬های شهری را با سنجش سه شاخص اصلی شامل اثربخشی، توجیه‌پذیری و پایداری نتایج قابل ارزیابی می¬داند که هر کدام از این شاخص¬ها از روند سنجش و ارزیابی متفاوتی پیروی می¬کنند. مدل یادشده، ریشه¬ها و علل موفقیت یا عدم موفقیت طرح¬ها را در سه حوزۀ سیاست-گذاری، اجرا و مشارکت جست¬وجو می¬کند و نظام کاربستیِ برآمده از آن مبتنی بر دو مکانیسم اصلی رویکردی و ساختاری است. مدل پیشنهادی این مطالعه در بعدِ روشی نیز فرایندی شش¬مرحله¬ای را برای اجرای مدل نظری یادشده در میدان پژوهش طراحی و ارائه می¬کند که پژوهشگران این حوزه را قادر می¬سازد تا با گذر از این مراحل به برآیندی از عملکرد طرح¬های شهری مورد مطالعه¬شان دست یابند و با شناخت ریشه¬های موفقیت/ عدم موفقیت این طرح¬ها، پیشنهادهای عینی و عملی برای بهبود عملکرد این طرح¬ها ارائه نمایند. امید است مدل پیشنهادی این مطالعه دست¬کم با ارائۀ خطوط کلی پژوهش در زمینه ارزیابی و بهبود عملکرد طرح¬های شهری، کمکی هرچند اندک برای پژوهشگران این حوزه فراهم نماید.
پرونده مقاله
